Rośliny pełnią w życiu człowieka ważne role: odżywcze, zdrowotne, estetyczne. Uprawa i hodowla roślin gromadzi pasjonatów w różnych grupach kolekcjonerskich i handlowych. Ale najważniejsza rola, to zaspokojenie odwiecznego pragnienia bezpośredniego kontaktu z żywą przyrodą. Uprawa roślin w mieszkaniu, na balkonie lub w małym ogrodzie działkowym spełnia te oczekiwania. Wystarczy niewielka powierzchnia, podstawowa wiedza ogrodnicza i można uprawiać kwiaty, zioła, warzywa i owoce pozostając w bliskim kontakcie z domem.
Zdrowe przepisy z owoców i warzyw
Herbatka z liści owoców jagodowych
Młode liście tych roślin zawierają substancje podobne do tych, które są w owocach, a ponadto:
Liście czarnej porzeczki mają właściwości przeciwwirusowe, przeciwbakteryjnie, grzybobójcze, wykrztuśne i przeciwzapalne; tonizują i odtruwają organizm; usuwają obrzęki; wspomagają wydzielanie soku żołądkowego, trzustkowego; regulują przemianę materii; działają żółciopędnie, moczopędnie, odwadniająco, rozkurczowo, przeciwreumatycznie; hamują procesy gnilne.
Napar z liści poziomki działa moczopędnie i napotnie, dzięki czemu wspomaga oczyszczanie organizmu i walkę z infekcjami; ma korzystny wpływ na skórę i błony śluzowe, wspomaga układ krążenia, wspiera zdrowie stawów oraz wątroby; dostarcza dużej ilości antyoksydantów, dzięki czemu działa przeciwstarzeniowo i chroni komórki przed stresem oksydacyjnym.
Liście malin pobudzają również w łagodny sposób trawienie (działają żółciopędnie), a dzięki zawartości garbników działają ściągająco i przeciwdziałają wystąpieniu biegunek.
Liście jeżyny działają antybakteryjnie i grzybobójczo, obniżają poziom glukozy we krwi, działają ściągająco no błony śluzowe oraz przeciwzapalnie.
1 łyżkę wysuszonej i rozdrobnionej mieszanki liści zalać gorącą (ale nie wrzącą) wodą. Trzymać pod przykryciem ok. 5 minut. Przecedzić i pić ciepły napar.
Pesto z liści roślin dziko rosnących (tzw. chwastów)
Najlepsze są liście młodych wiosennych roślin, lub odrosty po skoszeniu: pokrzywy, lebiody, gwiazdnicy, portulaki, mniszka oraz bazylii, natka pietruszki i marchewki, buraka, szpinaku itp.
Pastę z tych liści sporządzamy tak, jak typowe pesto:
2 szklanki drobno pokrojonych (wcześniej umytych) liści warzyw i ziół;
3- 4 ząbki czosnku, drobno pokrojone,
1/2 szklanki podprażonych nasion słonecznika,
3/4 szklanki startego parmezanu lub twardego sera żółtego,
1 łyżka soli, 1 łyżeczka pieprzu, 1 łyżka soku z cytryny,
2/3 szklanki oliwy z oliwek.
Wszystkie składniki zmiksować do konsystencji pasty. Przełożyć do wyparzonych słoiczków, zawartość zalać 1 łyżką oliwy. Przechowywać w lodówce. Można zamrozić.
Serwować do grzanek, pasztetów i makaronu.
Maślane ciasteczka z ziołami
Suszone zioła dodane do masy ciasteczkowej dostarczają wiele cennych minerałów i substancji balastowych, np. suszone liście pokrzywy, bluszczyku kurdybanka, skrzypu, brzozy itp. Nie mogą to być zioła pachnące, bo olejki eteryczne w trakcie pieczenia ulotnią się.
Składniki na ciasteczka z ziołami:
200 g masła,
1,5 szklanki mąki orkiszowej białej lub bezglutenowej;
3 łyżki mąki ziemniaczanej;
3/4 szklanki cukru pudru lub 1/2 szklanki ksylitolu,
1 żółtko jaja kurzego,
1- 2 łyżki suszonych i rozdrobnionych ziół (mogą być przesiane przez sitko),
1 łyżka soku z cytryny,
szczypta soli.
Wszystkie składniki zagnieść. Uformować cienki wałek o grubości ok. 3-4 cm. Owinąć folią spożywczą i włożyć do zamrażalnika na 1 godzinę, lub do lodówki na całą noc. Ciasto maślane musi być dobrze schłodzone. Ciasto wyjąć z folii, pokroić w plasterki grubości ok. 5-7 mm.
Piec w piekarniku nagrzanym do temperatury 17 st. C, ok. 12-15 minut. Ostrożnie wyjąć i schłodzić na kratce lub desce.
Zielony napój z pietruszki, na oczyszczanie nerek
Natka pietruszki zawiera wiele cennych substancji: duże ilości witamin: A, C, E, K, B2, B3 (PP), B6, B9 (kwas foliowy). prowitamina A, czyli beta-karotenu. Dostarcza wielu mikro- i makroelementów, głównie magnezu, wapnia, potasu, fosforu, żelaza, sodu, a także cynku, miedzi i manganu. Obecne w liściach żelazo niehemowe jest dobrze wchłaniane dzięki wysokiemu stężeniu witaminy C. Liście pietruszki stanowią też źródło wielu innych, cennych dla zdrowia substancji: błonnika, chlorofilu, olejków eterycznych.
1 duży pęczek natki pietruszki, wraz z ogonkami liściowymi, umyć i pokroić na małe kawałki,
1 cytrynę sparzyć gorąca wodą, obrać ze skórki i pokroić na małe kawałki.
Pietruszkę i cytrynę zalać 1 litrem przegotowanej lub mineralnej wody, wszystko zmiksować, przecedzić (lub nie) i dodać 1 łyżkę miodu. Serwować schłodzone, pić małymi łykami.
Żyworódka – lekarstwo na parapecie
należy do rodziny gruboszowatych, swoje pochodzenie zawdzięcza znanej z animowanej bajki wyspy Madagaskar. W Polsce sadzi się ją w ogródkach i doniczkach. Poznać ją można po charakterystycznych liściach, przypominających swym kształtem i wykończeniem sukulenty. Twarde i solidne nie są kojarzone ze zdrowiem, co jest wielkim błędem, ponieważ pod tą niepozorną powłoką kryje się prawdziwa studnia leczniczych wartości: magnez, żelazo, krzem, potas, selen, cynk i mangan oraz i witamina C. Dzięki wszystkim tym cechom żyworódka stosowana jest często w medycynie i popularnych lekach. Głównie ze względu na działanie bakterio i wirusobójcze, w tym na gronkowce i uciążliwe paciorkowce. Podobnie jak aloes pomaga walczyć z uszkodzonym naskórkiem, ranami i zmartwiały fragmentami tkanek. Najnowsze badania potwierdziły iż pomaga pozbyć się toksyn z organizmu i skutecznie działa na obrzęki. Dzięki witaminom radzi sobie astmą, alergiami, a nawet anginą i zapaleniem oskrzeli. Producenci past do zębów dodają roślinę by zwalczać paradontozę, bóle zębów czy problemy z dziąsłami. Nie tylko gastrolodzy, ale również ginekolodzy i endokrynolodzy wprowadzają żyworódkę do leczenia. Ci pierwsi zalecają ją przy nadżerkach czy stanach zapalnych narządów płciowych,kobiecych, drudzy polecają diabetykom, w celu ustabilizowania poziomu cukru we krwi.
Żyworódka występuje w wielu gatunkach, dwa najbardziej popularne rodzaje to.
- Żyworódka Daigremonta – liście pokryte są delikatnymi, małymi wypustkami, które przypominają kształtem i wyglądem zielone kuleczki
- Żyworódka pierzasta (pinnata) – nie posiada wypustek i rozmnóżek, chyba że te dotkną wcześniej podłoża. Ta odmiana jest zdecydowanie najbardziej wartościowa i to ją zaleca się najczęściej.
- Najważniejsza rzecz, która dotyczy obydwu popularnych u nas odmian to ta dotycząca jej toksyczności – żyworódka nie jest toksyczna, dr H. Różański ostrzega jedynie przed równoczesnym zażywaniem glikozydów nasercowych i żyworódki oraz nie poleca preparatów z niej dla kobiet w ciąży – chodzi o użycie wewnętrzne.
Żyworódka uprawa
Zdecydowanie najlepiej dla naszego zdrowia będzie, gdy zdecydujemy się na uprawę żyworódki pierzastej. To jej sok jest najzdrowszy i najbardziej zbawienny dla naszego zdrowia. Jej uprawianie nie jest trudne i w przybliżeniu przypomina pielęgnacje sukulentów. Najlepiej jeśli zapewnimy jej suche i bardzo widne miejsce, w których temperatura nie spadnie poniżej 15 stopni. W okresie zimowym zapewnimy jej maksymalnie dużo światła, ponieważ to jego brak może przyczynić się do obumierania rośliny. Po miesiącu powinny pojawić się pierwsze roślinki. Ze względu na klimat panujący w Polsce i brak światła, najtrudniej uprawia się ją w okresie listopad – marzec. Roślina, na szczęście, bardzo rzadko, a największym problemem jest zbyt duża ilość wody oraz zbyt mała ilość światła.
Żyworódka w kosmetykach
Żyworódka to prawdziwa bomba dla skóry trądzikowej. Dzięki swoim właściwościom antybakteryjnym i wysokim stężeniu cynku, radzi sobie z bolącymi i widocznymi wypryskami. Olejek lub sok można wcierać miejscowo, w zaognione miejsca, lub stosować w formie maseczek czy kremów. Najmocniej działają nasączone gaziki, pozostawione na kilka godzin w wybranych partiach ciała i twarzy. Dodatkowo producenci często dodają ją do produktów antyrozstępowych czy do maści na egzemę i odleżyny. Produkt świetnie nada się również na oparzenia czy bolesne ukąszenia komarów lub innych owadów. Polecamy również dodawać soku z żyworódki do kremów i maści na stopy. Zmniejszy opuchliznę, oparzenia czy ewentualne, powstałe otarcia.
Żyworódka przeciwwskazania
Spożywania żyworódki, generalnie, nie grozi nam niebezpieczeństwem czy nieprzyjemnymi skutkami ubocznymi. Roślina sama w sobie jest ogromnym źródłem zdrowia i przyczynia się do sprawności naszego organizmu. Jedyne przeciwwskazania znajdziemy w przypadku soku. Ze względu na skład przygotowanej mikstury, nie powinny spożywać go dzieci, a także osoby z dużą ilością potasu w organizmie.
Sok z żyworódki
Taką substancję możemy zarówno kupić gotową lub przygotować ją w domu. Duże liście żyworódki ( która ma co najmniej 1 rok) zrywamy, po czym wstawiamy do 5 dni do lodówki. Następnie w misce ubić je w taki sposób, by puściły sok. Po raz kolejny wsadzić do lodówki na kilka godzin. Gdy zauważymy iż soku jest więcej przelewam go do oddzielnego naczynia.
Maść z żyworódki
Roztopić 10dkg świeżego niesolonego smalcu i ciepły wymieszać z 1 łyżeczką przecedzonego przez drobne sitko soku z żyworódki. Nacierać chorobowo zmienione miejsca w przypadku: oparzeń I stopnia, trudno gojących się ran, owrzodzeń podudzi, wrzodów cukrzycowych, żylaków odbytu, wykwitów alergicznych, ukąszeń owadów, grzybicy skóry i paznokci, obrzękach, przekrwieniach i stanach zapalnych.
Przy pękaniu naskórka dłoni, zapalenia rogowaciejącego stóp smarować na noc, nakładając bawełniane rękawiczki lub skarpetki.
Zamiast maści można użyć czystego soku lub miazgi.